آجر قزاقی چیست و چه کاربردی دارد؟

حتی اگر هیچ‌گونه اطلاعاتی درباره مصالح ساختمانی نداشته باشید، حتماً آجر را می­شناسید. انواع مختلفی از آجرها نظیر آجر نسوز، آجر نما، آجرهای سه‌سانتی و… وجود دارد که هرکدام از آن­ها بسته به کاربردهایشان استفاده می‌شوند. از زمان­های قدیم نیز از آجر برای ساختن سازه‌­ها و ساختمان­ها استفاده می­شده است. یکی از قدیمی‌­ترین انواع آجر که ایرانیان از گذشته­‌های دور از آن به‌عنوان مصالح ساختمانی استفاده می­کردند، آجر قزاقی است. این آجر را به‌دلیل  ورود قزاق­ها به ایران با این نام، نام‌گذاری کرده‌­اند. اگر کمی با معماری‌های سنتی ایرانی آشنایی داشته باشید قطعاً می­دانید که در بناهایی مانند طاق کسری و مسجد جامع یزد و اصفهان نیز از آجرهای قزاقی استفاده شده است. با وجود تمامی این موارد آیا شما آجر قزاقی را به‌خوبی می­شناسید؟ چند نوع و چه کاربردهایی دارد؟ از چه چیزی ساخته می­شود و فرایند ساخت آن چگونه است؟ آیا مزایای استفاده از آن را می­دانید؟ در این مقاله سعی داریم به تمامی پرسش‌­های بالا که ممکن است در ذهن شما نیز به وجود آمده باشد پاسخ دهیم؛ پس تا انتهای مطلب با ما همراه باشید

تاریخچه آجر قزاقی

آجر قزاقی یکی از مصالح و آجرهای سنتی است که در بیشتر تمدن­های باستانی مانند ایران، مصر، سومر و… وجود داشته و دارد. دلیل استفاده از این آجر از قدیم تاکنون این است که هیچ گونه ماده شیمیایی درون خود ندارد و بر پایه خاک رس تهیه می­شود. این نوع آجر رنگ­های متفاوتی دارد که این تفاوت رنگ به‌دلیل اختلاف در دمای کوره است. علاوه بر سادگی در تهیه این آجر، به نمای ساختمان­ها و کف آن­ها نیز زیبایی خاصی را می­بخشد.

آجر قزاقی چگونه تولید می­شود؟

همان‌گونه که بیان شد، این آجر علاوه بر کشور ایران در دیگر کشورهای همسایه نیز تولید می­شود و به مصرف می‌رسد. طرز تهیه این آجر بسیار ساده است؛ زیرا به افزودن مواد شیمیایی هیچ نیازی ندارد و تنها کافی است آن را با خاک رس سرندشده درست کنید؛ در این صورت به هیچ‌گونه رنگدانه‌­ای نیاز ندارد. رنگ طبیعی این آجر بین طیف رنگی زرد، قرمز، گلبهی یا ابلق (دو رنگ) است. به‌دلیل زیبایی این آجر، قیمت مقرون به صرفه آن، استحکام بالا و… معمولاً جزء گزینه­‌های اول کفپوش و نمای ساختمان­ها به شمار می­آید.

مزایا و معایب استفاده از آجر قزاقی

این آجر با ویژگی­های منحصربه‌فردی که در بالاتر گفته شد، مزایا و معایبی را نیز دارد. در ادامه بهترین مزایا و مهم‌ترین معایب این نوع آجر را به شما معرفی کردیم؛ پس با ما همراه باشید:

مزایای آجر قزاقی

1. زیبایی

در دنیای امروزه علاوه بر استحکام به زیبایی نما و کفپوش­ها نیز دقت زیادی می­شود و معمولاً مصالحی برای ساختمان به کار می‌رود که در عین استحکام بالا زیبایی منحصر به فردی نیز داشته باشد. این نوع آجر از این دسته مصالح است و طراوت و شادابی به نمای ساختمان می­بخشد.

2. پایداری رنگ

این ویژگی برای ساختمان­هایی که می­دانید قرار نیست تا سالیان سال تخریب یا نوسازی شوند بسیار مناسب است. این آجر نسوز با گذر زمان هیچ تغییری در رنگش ایجاد نخواهد شد و این مورد در حفظ زیبایی نمای ساختمان بسیار مؤثر خواهد بود.

3. دوام و مقاومت بالا

می­توان گفت یکی از بهترین مزایای این نوع آجر ماندگاری بالای آن است. وجود سوراخ­ها و تخلخل داخل آجر موجب جلوگیری از تغییر شکل هنگام یخ‌زدگی یا گرمازدگی خواهد شد. این آجر با کیفیت بالایی به مشتریان ارائه می­شود و مقاومت فراوانی در برابر فشار، حرارت و رطوبت هوا دارد. به‌دلیل تمام مواردی که گفته شد این آجر می­تواند بیشترین عمر ممکن را داشته باشد.

4. ملات بالا و زیاد

از آنجا که از این آجر در نمای ساختمان­ها هم استفاده می­شود پس باید از ملات بالایی برخوردار باشد؛ زیرا این ویژگی آجر از سقوط آن روی نما جلوگیری خواهد کرد و میزان سست شدن آن را بسیار کاهش خواهد داد.

5. عایق حرارتی و صوتی

با استفاده از آجر قزاقی در ساخت ساختمان به گونه‌ای در مصرف انرژی نیز صرفه‌جویی کرده­اید. استفاده از این آجر مانع ورود و خروج هوا می­شود؛ درنتیجه هوای سرد را در زمستان و هوای گرم را در تابستان انتقال نمی­دهد. علاوه بر عایق حرارتی، این آجر عایق صوتی خوبی نیز هست و می­تواند در کاهش صداهای خارجی مؤثر باشد.

معایب آجر قزاقی

1. وزن بالا

این آجر از دیگر آجرها مقداری سنگین­تر است و ممکن است این سنگینی مشکلاتی را به وجود آورد؛ زیرا هم به پشتیبان قوی­تر برای نصب و حمل و نقل نیاز دارد و هم اینکه ممکن است مدت زمان ساخت ساختمان نیز افزایش پیدا کند.

2. هزینه

کاملاً طبیعی است که اگر بخواهید جنس مرغوبی را تهیه کنید و هزینه بیشتری نیز بپردازید. قیمت آجر قزاقی نیز به‌دلیل مزایای بالای آن در بازار کمی بالاتر از سایر مصالح ساختمانی است، اما با توجه به ویژگی‌هایی که دارد می­توان گفت در عین بالا بودن قیمت می­تواند برای شما به‌صرفه باشد؛ زیرا از بابت ایمنی خیالتان راحت است.

3. نفوذ پذیر بودن در برابر آب

در همین ابتدا باید بگوییم این نفوذپذیری در برابر آب در همه شرایط وجود ندارد. بلکه تنها در زمانی که حفاظت مناسبی در برابر رطوبت صورت نگیرد یا اینکه این آجر به‌درستی نصب نشود می­تواند در برابر آب نفوذپذیر شود.

در انتها باید گفت تمامی این مزایا و معایب به مهارت افراد متخصص و ماهر در اجرا و نصب این آجرهای قزاقی وابسته است و درصورت داشتن مهارت و تجربه بالا می­توان به بهبود عملکرد و کاهش مشکلات ناشی از آن کمک بسیار کرد.

انواع مختلف آجر نسوز قزاقی

همان‌گونه که گفته شد آجر نسوز قزاقی در طرح­‌ها، اندازه­‌ها، رنگ و کاربردهای متفاوت وجود دارد که هرکدام را می‌توان با توجه به کاربرد آن به کار گرفت. در ادامه برخی از مهم‌ترین و پرکاربردترین آن­ها را برایتان معرفی خواهیم کرد:

1. آجر قزاقی کف

اگر به ایجاد فضاهایی با رنگ­های گرم علاقه دارید و دوست دارید فضایی دلنشین برای خودتان طراحی کنید، این آجر بهترین گزینه برای شماست. ابعاد این آجر معمولاً 20 سانتی‌متر * 20 سانتی‌متر * 5.5 سانتی‌متر است و شکل آن مربعی است. به‌طور معمول برای زیبا کردن فضا از این نوع آجر برای کفپوش‌ها استفاده می‌کنند که می­توانید آن‌ها را در رنگ­های قرمز، زرد، قهوه­ای و ابلق تهیه کنید.

2. آجر قزاقی رستیک

اگر به بناهای سنتی و قدیمی توجه زیادی کرده باشید می­بینید از این نوع آجر به‌وفور استفاده شده است تا ظاهری گرم، زیبا و سنتی به این بناها ببخشد. نوع رستیک سطوح نامنظمی دارد که از روی آن لکه­ها و حفره‌ها مشاهده می‌شوند. این نوع آجر طراوت و زیبایی خاصی به بنای شما می­بخشد.

3. آجر قزاقی کامل

نوع کامل تفاوت زیادی با نوع کفی آن ندارد. رنگ­های آن می­تواند زرد، قرمز، قهوه­ای و ابلق باشد و همچنین می­تواند برای کفپوش استفاده شود. می­توان گفت تنها تفاوتی که نوع کامل با نوع کفی دارد در ابعاد است که ابعاد این آجر 20 سانتی‌متر * 10 سانتی‌متر * 5.5 سانتی‌متر است و شکل آن نیز مربع است.

4. آجر قزاقی نیمه

اگر شما از آن دسته از افراد هستید که به ایجاد فضاهای مدرن و جدید علاقه دارید، بهتر است از این نوع آجر استفاده کنید. این نوع آجر به شکل مکعب و ابعاد آن 20 سانتی‌متر * 5.5 سانتی‌متر * 5.5 سانتی‌متر است. رنگ این آجر نیز مانند دیگر انواع آجرهای قزاقی است.

5. آجر قزاقی ال

جدیدترین و در عین حال عجیب­ترین نوع آجر، آجر ال است که به شکل مثلث بوده و ابعاد آن 20 سانتی‌متر * 10 سانتی‌متر * 5.5 سانتی‌متر است. رنگ­های آن زرد، قهوه­ای، قرمز و ابلق است و برای ایجاد فضاهای مینیمال و هندسی بسیار مناسب است. این نوع آجر برخلاف نوع رستیک دارای سطح صاف و یکنواخت است و همین ویژگی­هاست که آن را منحصر به فرد کرده است.

6. آجر قزاقی دایره­‌ای شکل

اگر می­خواهید سبکی خاص و جدید داشته باشید می­توان گفت این نوع آجر برای شما بهترین گزینه است. همان‌گونه که از نامش پیداست شکل آن دایره‌ای است و شما کمتر جایی ممکن است این را ببینید. قطر این دایره معمولاً 20 سانتی‌متر است، اما بسته به سفارش شما ممکن است در اندازه­های دلخواه برایتان بسازند. رنگ این نوع آجر با موارد قبلی هیچ تفاوتی ندارد و معمولاً از آن برای نمای ساختمان­ها استفاده می­شود و سطح آن کاملاً صاف است و هیچ نامنظمی­ ندارد.

7. آجر قزاقی پلاک

اگر به‌دنبال آجر مستطیلی شکل هستید باید این مدل را تهیه کنید. ابعاد این آجر 20 سانتی‌متر * 5.5 سانتی‌متر * 3 سانتی‌متر است. معمولاً برای نماها استفاده می­شود و سطح آن صاف است. از این نوع آجر همچنین در ایجاد چند فضا در داخل خانه استفاده می­شود و گرمی و زیبایی خاصی به آن می­بخشد.

نکات مهم در خرید و نصب آجر قزاقی

نه‌تنها برای خرید آجر و مصالح ساختمانی، بلکه برای خرید در هر زمینه­‌ای بهتر است از قبل تحقیق کنید و تمامی جوانب را بسنجید. برای خرید آجر نسوز قزاقی نیز باید به چند نکته مهم توجه کنید که در ادامه برایتان آورده‌ایم:

• کیفیت

معمولاً در هر زمینه‌ای اولین گزینه‌ای که بررسی می­شود کیفیت محصول است. کیفیت آجر نیز تأثیر بسیار زیادی بر کیفیت کل سازه و ساختمان شما خواهد داشت. یک آجر باکیفیت باید از وزن مناسب، بسته‌بندی محکم، پخت صحیح، رنگ ثابت و گارانتی معتبر برخوردار باشد. حال از کجا می­خواهیم این موارد را بسنجیم؟ می­توانید از تولیدکننده محترم درخواست کنید که چند نمونه آزمایشگاهی را به شما نشان دهد یا از دیگر پروژه­‌هایی که با این آجر اجرا شده‌اند دیدن کنید.

• ابعاد و رنگ

انتخاب صحیح ابعاد و رنگ به زیبایی و استحکام پروژه نهایی شما بسیار کمک خواهد کرد. همان‌گونه که در معرفی انواع مختلف آجرها توضیح دادیم، این آجرها در ابعاد و رنگ­های مختلفی تولید می­شوند که هرکدام آن­ها برای فضاهای ویژه‌ای استفاده می‌شوند؛ برای مثال نوع پلاک برای نمای داخلی اتاق خواب، کف برای کفپوش و نوع کامل برای فضای بین کابینت­های آشپرخانه مناسب است.

• تولیدکننده

می­توان گفت مهم‌ترین نکته‌ای که باید به آن دقت کنید انتخاب تولیدکننده معتبر و باتجربه است که در عین حال تجهیزات کاملی را نیز دارد که بتواند سفارش­های شما را زودتر و با کیفیت بالا ارائه دهد. همچنین تولیدکننده باید از مواد اولیه مرغوب و تکنولوژی پیشرفته برای تولید محصول استفاده کند؛ پس بهتر است قبل از خرید به‌صورت دقیق درباره تولیدکننده‌ای که قرار است از او محصول را خریداری کنید، تحقیق کنید.

سخن پایانی

شما در این مطلب با آجر قزاقی، ویژگی­ها و مزایا و معایب آن، نکاتی که باید هنگام خرید و اجرا رعایت کنید، تاریخچه و انواع مختلف این نوع آجر آشنا شدید. این آجر از بهترین گزینه­‌ها برای روح‌بخشیدن به ساختمان و فضای داخلی منزل یا محل کار شماست، اما باید طبق گفته‌های بالا در خرید آن نکات را حتماً رعایت کنید تا بتوانید از نتیجه نهایی کمال لذت را ببرید. امیدواریم از مطالب گفته‌شده نهایت استفاده را برده باشید.

پرسش‌های متداول آجر قزاقی

1. آجر نسوز قزاقی چه آجری است؟

نوعی آجر مقاوم در برابر حرارت است که از مواد پایه خاک رس، آتش و آفتاب طبیعی ساخته شده است.

2. مهم‌ترین مزایای آجر قزاقی چیست؟

زیبایی، پایداری رنگ، مقاومت و دوام بالا، ملات بالا، عایق صوتی و حرارتی

3. مهم‌ترین معایب استفاده از آجر قزاقی چیست؟

وزن بالا، هزینه بالا، نفوذپذیری در برابر آب درصورت اجرا و نصب نامناسب.

4. انواع آجر قزاقی کدام‌اند؟

آجر قزاقی کامل، پلاک، رستیک، نیمه، کف، ال و دایره.