از مصالح ساختمانی که امروزه علاوه بر قابلیت استفاده در بنا در دکوراسیون داخلی نیز به کار می‌روند انواع آجرها هستند که در ابعاد مختلف تولید می‌شوند. در واقع این محصول با توجه به قیمت مناسبی که دارد، بسیار پرکاربرد است. آجرها، بلوک‌هایی با اندازه‌های دقیق و منظم هستند که عمدتاً از خاک رس ساخته شده‌اند. همچنین با توجه به تنوع در طرح، رنگ و کاربردی که دارند، در قسمت‌ها و مکان‌های مختلف ساختمان استفاده می‌شوند.
آشنایی با انواع آجر بر اساس کاربرد
انواع آجرها براساس کاربرد به سه دسته آجر معمولی، آجر مهندسی و آجر نما و از لحاظ محل استفاده نیز به دو دسته آجرهای توکار و آجر نما تقسیم می‌شوند.
در جدول زیر بخشی از انواع آجر به همراه متریال و کاربرد هر کدام معرفی شده است:
|
کاربرد |
مواد سازنده |
نام آجر |
|
ساخت نما و دیوارهای داخلی |
خاک رس، آهک، شن | آجر نما |
|
ساخت دیوار، سقف و کف |
خاک رس، آهک |
آجر سفالی |
|
ساخت دیوار، سقف و کف |
خاک رس، آهک، شن |
آجر شکلاتی |
|
ساخت دیوار، سقف و کف در محیط‌های با دمای بالا |
خاک رس، آهک، سیلیکات، آلومینیوم |
آجر نسوز |
| ساخت دیوار، سقف و کف | خاک رس، آهک | |
| ساخت دیوار، سقف و کف | خاک رس، آهک، سیمان |
آجر فشاری |
با توجه به ابعاد و ویژگی‌های منحصربه‌فرد انواع آجر، هرکدام در قسمت‌های خاصی از ساختمان استفاده می‌شوند. در ادامه به معرفی انواع آجر و کاربردهای آن خواهیم پرداخت.
آجر ماشینی
آجر سوراخ‌داری که هنگام استفاده با ملاط سوراخ‌های آن پر می‌شود و در استحکام بنا مؤثر است، آجر ماشینی نام دارد. این آجر بین ۸ تا ۱۰ عدد سوراخ داشته و با توجه به استحکام بالا، برای مرحله سفت‌کاری یا دیوارکشی استفاده می‌شود. از آنجا که ملاط‌ها داخل سوراخ‌های خالی ریخته می‌شوند، این آجر سبب افزایش استحکام ساختمان خواهد شد. این محصول قیمت بسیار مناسبی دارد و در تمام قسمت‌ها و مراحل ساختمان‌سازی استفاده می‌شود.
آجر ماشینی به‌عنوان آجر خمیری یا آجر کربناتی شناخته می‌شود. این آجر از موادی مانند ماسه، سیمان، آب و مواد افزودنی تهیه می‌شود و معمولاً سطحی صاف و یکنواخت دارد. آجر ماشینی به‌عنوان یکی از مصالح ساختمانی، مقاومت بالایی در برابر بارهای مختلف مانند فشار، کشش و ضربه دارد.
آجر لعابی
این نوع از آجر رویه محافظی دارد که به شیوه‌ای خاص، روکشی روی آجر ایجاد می‌کند؛ از اینرو این آجر در مقابل تغییرات آب و هوایی، شرایط اقلیمی و رطوبت مقاوم است. تنوع در طرح و رنگ آجرهای لعابی بسیار بالاست و این نوع آجر در تزیین دکوراسیون داخلی و نمای بیرونی ساختمان‌ها کاربرد دارد. آجر لعابی با توجه به رنگ‌های خاصی که دارد، جلوه‌های منحصربه‌فردی به نمای ساختمان می‌دهد. این نوع آجر در طراحی‌های سنتی نیز به کار می‌رود و البته قیمت آن در مقایسه با سایر آجرها گران‌تر است.
آجر نما
این آجر کاربرد بسیاری در نمای ساختمان دارد و در برابر حرارت، رطوبت، گرما و سرما مقاوم است. از انواع آجر نما می‌توان به آجرهای نسوز اشاره کرد که ویژگی‌های خاص خود را دارند.
عموماً این نوع آجر حدوداً 6-7 سانتی متر طول، 10-11 سانتی متر عرض و 22-23 سانتی متر ارتفاع دارد. جنس آجر نما از موادی مانند خاک رس، خاک سفالی و آب تشکیل شده است. اکثر آجرهای نما به رنگ قرمز تا قهوه‌ای با لبه‌های تیره‌تر تولید می شوند.
آجر سفالی
از انواع آجر که در کوره‌های سفال‌پزی تولید می‌شوند و وزن بسیار سبکی دارند، می‌توان آجر سفال را نام برد. روی سطح این آجر سوراخ‌هایی وجود دارد که سبب می‌شود به‌عنوان تیغه‌های جداکننده و دیوارهای غیر باربر استفاده شود. پایداری و مقاومت بسیار بالا و عایق بودن این آجرها از ویژگی‌های منحصربه‌فرد آن‌هاست. همچنین قیمت آجر سفال در مقایسه با دیگر آجرها کمتر است.
این آجر از خمیر سفال به‌صورت داغ شکل می‌گیرد. قطر اجر حدوداً 20 سانتی‌متر است و برای ساخت دیوارها و سقف‌ها استفاده می‌شود. آجر سفالی معمولاً رنگ قرمز تا قهوه‌ای دارد. این رنگ طبیعی به دلیل پخت خاک سفالی در دمای بالا است.
آجر نسوز
از جدیدترین و بروزترین انواع آجر ساختمانی که عایق حرارتی بسیار خوبی هستند و طول عمر زیاد و جلوه‌های ظاهری بی‌نظیری دارند آجر نسوز است. با توجه به استحکام و مقاومت بالای این آجر در مقابل حرارت، از آن برای ساخت دیوار شومینه نیز استفاده می‌شود. این آجرها می‌توانند تا دمای هزار درجه سانتیگراد را تحمل کنند. از مواد معدنی مانند کائولن، سیلیکا و آلومینا به دلیل مقاومت در برابر حرارت و آتش، برای ساخت آجرهای نسوز استفاده می‌شود. قیمت این محصول باکیفیت که طرف‌داران بسیاری نیز دارد در مقایسه با سایر انواع آجر بالاتر است.
آجر سفال ده سوراخ
آجر سفال ده سوراخ یک نوع آجر ساختمانی است که در ساختمان‌ها برای دیوارکشی استفاده می‌شود. این آجر از موادی مانند خاک رس، خاک سفالی و آب تشکیل شده است. این مواد پس از مخلوط‌شدن، شکل داده و سپس در دمای بالا پخته می‌شوند تا به استحکام لازم برسند. از مزیت‌های این آجر این است که موجب قفل شدن میلگردها در سوراخ و درنتیجه استحکام بنا خواهد شد. همچنین قطر این آجرها به ۵.۲ تا ۵.۱ سانتی‌متر می‌رسد.
آجر فشاری
آجرهایی که با دست خشت‌زنی شده و سپس در کوره آجرپزی حرارت داده می‌شوند، آجر فشاری نام دارند. این آجرها معمولاً در سفت‌کاری ساختمان‌ها و در قسمت‌های ضربی و طاق‌های جداکننده به کار می‌روند. قیمت آجر فشاری با توجه به میزان سفارش‌ها متفاوت بوده و وزن آنها معادل ۵/۲ است.
به‌خاطر استفاده از قالب‌های مخصوص، آجرهای فشاری از ابعاد دقیق‌تری نسبت به آجرهای سنتی برخوردار هستند. به همین دلیل ظاهری زیبا و یکنواخت دارند و فرایند نصب و ساخت بنا با آنها بسیار آسان‌تر است. آجرهای فشاری معمولاً جذب آب کمتری نسبت به آجرهای سنتی دارند که موجب بهبود ویژگی‌های عایق حرارتی و صوتی در آنها می‌شود. برای آشنایی بیشتر با این محصول می‌توانید مقاله آجر فشاری چیست را مطالعه کنید.
آجر دکوراتیو
این آجر برای طراحی دکوراسیون داخلی بسیار کاربرد دارد و استفاده از آن با توجه به سلیقه شخصی هر فرد متفاوت است. آجر دکوراتیو معمولاً از جنس آجر سفالی بوده و متشکل از خاک رس و خاک سفالی است. هرچند ممکن است برخی آجرهای دکوراتیو از مواد دیگری مانند بتن، سیمان، شیشه یا سنگ تهیه شده باشند.
آجر دکوراتیو عموماً در ابعاد 10 * 20 سانتی متر است و به شکل های مستطیلی، مربعی، مثلثی یا شکل‌های هندسی دیگر تولید می‌شود. وزن آجر دکوراتیو به طور کلی سبکتر از آجرهای ساختمانی است.
آجر بتنی
این آجر از ماسه و سیمان تشکیل شده که شکل ملاط را به قالب انتقال می‌دهد و بعد از مرحله شکل‌گیری ملاط را از قالب خارج می‌کنند. این آجرها با توجه به قدرت استحکام بالایی که دارند در دیوارچینی استفاده می‌شوند. همچنین هنگام زلزله بسیار محکم هستند و کمتر آسیب می‌بینند. با توجه به عملکرد خوب این آجر در مقابل زلزله و دیگر خطرات، در بسیاری از ساختمان‌های مسکونی و غیرمسکونی از آن استفاده می‌کنند.
آجر بتنی با تراکم متوسط معمولاً رنگ خاکستری یا زرد دارد، اما با استفاده از روش‌های خاص می‌توان رنگ‌های متنوعی را به آجرهای بتنی اعمال کرد. این آجر دارای طرح‌های متنوعی مانند صاف، خشتی، ساده و مدرن است. مقاومت آجر بتنی به‌طورکلی بستگی به نسبت مواد تشکیل‌دهنده و روش تولید دارد.
آجر قزاقی
آجر قزاقی از مخلوط‌کردن خاک رس با سیمان و ماسه تهیه می‌شود. این آجر به‌عنوان یکی از مصالح ساختمانی، مقاومت بالایی در برابر بارهای مختلف مانند فشار، کشش و ضربه دارد. این آجر معمولاً رنگ قرمز تا قهوه‌ای دارد.
از قدیمی‌ترین و کهن‌ترین انواع آجر آجر قزاقی است که ساخت آن به دوره ساسانی بازمی‌گردد. رنگ‌های گلبهی، قرمز و پیازی زیبایی خاصی به این آجر داده است. همچنین در ساختمان‌های قدیمی و سنتی بیشتر کاربرد دارد و قیمت آن نیز با توجه به ابعاد و خصوصیات دیگر متفاوت خواهد بود.
آجر لفتون
از جمله انواع آجر که در ساختمان‌سازی کاربرد بسیار دارد و در دو رنگ زرد و قرمز موجود است، آجر لفتون است که با توجه به ابعاد گوناگون قیمت متفاوتی نیز دارد.
آجر لفتون دارای ساختار پوسته‌ای است که باعث کاهش وزن آن می‌شود. وزن این آجر از آجرهای سنتی بسیار کمتر است. این ویژگی برای ساختمان‌هایی که نیاز به کاهش وزن دارند، مناسب است. ابعاد این آجر عموماً 20 * 30 سانتی‌متر است. برای آشنایی بیشتر با ویژگی‌های این محصول مقاله آجر لفتون چیست را مطالعه کنید.
آجر لفتون از مخلوطی از سیمان، شن و آب تشکیل شده است. این مخلوط باعث ایجاد سلول‌های هوا در ساختار آجر می‌شود و وزن آن را کاهش می‌دهد. این آجر در مقابل فشار زیاد، ضعیف‌تر از آجرهای سنتی است. بنابراین در ساختمان‌هایی که نیاز به مقاومت بالا در برابر بارهای فشاری دارند، استفاده از آجر لفتون به‌تنهایی ممکن نیست و نیاز به استفاده از سیستم‌های سازه‌ای تقویت‌کننده دارد.
آجر جوش
این آجرها به‌دلیل پخت در دمای بسیار بالا بسیار مقاوم و محکم هستند؛ از اینرو برای ساخت تونل‌ها، دیوارها، نمای پوشش ساختمان، کف پیاده‌رو، کف آبروها، مجراهای فاضلاب، تونل‌ها، دودکش‌ها، انبارهای کشاورزی، سالن‌های دامداری، استخرهای صنعتی و… به کار می‌روند.
نانو آجر
برای جلوگیری از آسیب و صدمه به نمای بیرونی ساختمان‌هایی که در معرض باد و باران و رطوبت قرار دارند، از آجر نانو استفاده می‌شود؛ زیرا از ایجاد نم، پوسیدگی و نفوذ رطوبت به ساختمان جلوگیری می‌کند؛ از اینرو در مناطق مرطوب و بارانی بسیار کاربردی است.
نانو آجر از مواد اولیه سنگی مانند خاک رس، رس سفید، سیلیس، آهک و نانوذرات تهیه می‌شود. رنگ این آجر در طیف خاکستری یا قرمز است. با استفاده از مواد نانو رنگ‌دانه، می‌توان رنگ‌های متنوع‌تری را بر روی نانو آجرها ساخت. سطح آجر می‌تواند تیغه‌ای، خشن یا صاف باشد. مزایای این آجر شامل مقاومت بالا در برابر فشار، عایق‌بندی بهتر در برابر حرارت، صوت و رطوبت، تقویت بتن معمولی است. از آنها در سازه‌هایی مانند دیوارها، نماها، پل‌ها، ساختمان‌های مسکونی و تجاری استفاده می‌شود.
آجر ماسه آهکی
این آجر که از سیلیکات اسید تولید می‌شود و ظرفیت بالایی در مقاومت دارد، در پی‌سازی ساختمان استفاده می‌شود؛ زیرا ظرفیت باربری آن زیاد است و درنتیجه در ساخت دیوارهای حائل یا حمال استفاده خواهد شد.
این آجرها با توجه به وجود رنگ‌دانه‌ها، رنگ‌های متنوع و شکل‌ها و جلوه‌های خاصی دارند. آجر ماسه آهکی رنگ خاکستری تا سفید دارد. رنگ آجرها به عوامل مختلفی مانند نسبت آهک به ماسه، نوع آهک و فرایند پخت آنها بستگی دارد. همچنین از مناسب‌ترین انواع آجر برای جلوگیری از خروج گرما از فضای ساختمان هستند و به‌اصطلاح عایق خوبی به شمار می‌آیند.
دسته‌بندی انواع آجر براساس کیفیت
آجرها براساس کیفیت انواع گوناگونی دارند و عبارت‌اند از:
آجر درجه یک
در این آجرها هیچ‌گونه شن، سنگریزه و ماسه به کار نرفته است. همچنین این آجرها به‌خوبی پخته شده و مقاومت بسیار بالایی دارند. درصد جذب آب و رطوبت آنها نیز بسیار پایین است. سایز استاندارد و یک شکل و یکدست بودن، از ویژگی‌های خاص این آجر است. همچنین استفاده از این آجر برای ساختمان‌هایی که طول عمر بالای ۱۰۰ سال دارند و در شرایط جوی بد ساخته می‌شوند، بهترین پیشنهاد است. قیمت انواع آجر با این کیفیت بیشتر از آجرهای درجه دو و درجه سه است.
آجر درجه دو
شکل منظم، سایز استاندارد، رنگ قرمز و زرد، پخت مناسب و خوب، جذب کم آب و مقاومت خوب از ویژگی‌های آجر باکیفیت درجه دو است. این آجر برای ساختمان‌هایی مناسب است که عمر پایین دارند و ۱۵ سال بیشتر باقی نمی‌مانند.
آجر درجه سه
نداشتن شکل و نظم خاص، رنگ قرمز کم‌رنگ، مقاوم نبودن در برابر اشیای تیز و خراش، درصد جذب آب بیشتر در مقایسه با آجر درجه یک و درجه ۲، حرارت کافی ندیدن و خوب پخته نشدن از ویژگی‌های انواع آجر درجه سه است.
انواع آجر سبک
انواع آجرهای سبک ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. در اینجا چند نوع رایج وجود دارد:
بلوک‌های بتنی هوادهی
این آجرها که به نام بلوک‌های AAC (Autoclaved Aerated Concrete) نیز شناخته می‌شوند، سبک‌وزن بوده و دارای خواص عایق حرارتی عالی هستند. آنها از مخلوطی از سیمان، آهک، ماسه و آب ساخته می‌شوند و دارای حفره‌های هوایی کوچکی هستند که ساختار سلولی به آنها می‌دهد. بلوک‌های AAC معمولاً در ساخت‌وساز برای دیوارهای باربر و غیر باربر استفاده می‌شوند.
آجرهای فوم بتن
این آجرها از مخلوط‌کردن فوم یا حباب‌های هوا در دوغاب پایه سیمانی ساخته می‌شوند. فوم ساختار سبک‌وزن ایجاد می‌کند و در نتیجه آجرهایی با چگالی کمتر ایجاد می‌شود. آجرهای فوم بتن دارای خواص عایق حرارتی و عایق صدا هستند. آنها اغلب در دیوارهای جداکننده، پانل‌های پرکننده و سازه‌های غیر باربر استفاده می‌شوند.
بلوک‌های سفالی توخالی
این آجرها دارای هسته‌های توخالی هستند که با حفظ استحکام، وزن آنها را کاهش می‌دهد. آنها از خاک رس ساخته شده‌اند و معمولاً در مقایسه با آجرهای جامد سنتی بزرگ‌تر هستند. آجرهای سفالی توخالی هم برای دیوارهای باربر و هم برای دیوارهای غیر باربر استفاده می‌شوند که مزایای عایق حرارتی و عایق صدا را فراهم می‌کنند.
بلوک‌های بتنی سبک
این آجرها با جایگزینی سنگ‌دانه‌های سنتی (مانند شن و ماسه) با مواد سبک‌وزن مانند شیل منبسط شده، خاک رس یا تخته‌سنگ ساخته می‌شوند. آجرهای بتنی سبک برای کاربردهای مختلفی از جمله دیوار، پارتیشن و نما مناسب هستند.
بلوک‌های بتنی سلولی
این آجرها که به نام‌های بتن گازی یا بلوک‌های بتن سلولی اتوکلاو شده (ACC) نیز شناخته می‌شوند از مخلوطی از سیمان، آب و یک عامل کف‌ساز ساخته می‌شوند. عامل کف‌کننده حباب‌های هوا را درون مخلوط ایجاد می‌کند. در نتیجه ساختار سلولی سبکی ایجاد می‌شود. بلوک‌های بتنی سلولی خواص عایق حرارتی خوبی دارند و در دیوارهای باربر و غیر باربر استفاده می‌شوند.
تخته‌های اکسید منیزیم (MgO)
درحالی‌که از نظر فنی آجر نیستند، تخته‌های MgO مصالح ساختمانی سبک‌وزنی هستند که می‌توانند به‌عنوان جایگزینی برای دیوارهای آجری سنتی استفاده شوند. این تخته‌ها از اکسید منیزیم، کلرید منیزیم و سایر مواد افزودنی ساخته شده‌اند. تخته‌های MgO در برابر آتش، رطوبت مقاوم است. آنها اغلب در دیوارهای جداکننده، سقف‌ها استفاده می‌شوند.
سخن پایانی
در این مقاله سعی کردیم به معرفی جامع انواع آجر و کاربردهای آن بپردازیم؛ بلوک‌هایی ساخته‌شده از خاک رس با اندازه کوچک، منظم و مکعبی‌شکل که طرح‌ها و رنگ‌های متنوعی را ایجاد می‌کنند و در قسمت‌های مختلف ساختمان کاربرد دارند. انواع آجر عبارت است از: آجر ماشینی، آجر لعابی، آجرنما، آجر سفالی، آجر نسوز، آجر سفال ده سوراخ، آجر فشاری، آجر دکوراتیو، آجر بتنی، آجر قزاقی، آجر لفتون، آجر جوش، نانو آجر، آجر ماسه آهکی و …. این آجرها براساس کیفیت نیز به سه دسته درجه یک، درجه دو و درجه سه تقسیم می‌شوند. برای خرید مطمئن و اطلاع از قیمت انواع آجر می‌توانید به وب‌سایت ما در پارس آجر مراجعه کنید.
پرسش‌های متداول
۱. آجر چیست؟
از جمله مصالح ساختمانی که علاوه بر کاربرد در نما در دکوراسیون داخلی نیز به کار برده می‌شود، آجر نام دارد که در ابعاد و اشکال مختلف متفاوت بوده که این نظم و همخوانی داشتن در استفاده آن را آسان‌تر کرده است. قیمت این محصول در مقایسه با سایر مصالح پایین‌تر بوده که درنتیجه سبب افزایش علاقه‌مندان به استفاده از آن شده است.
۲. انواع آجر را نام ببرید؟
انواع آجر شامل آجر ماشینی، آجر لعابی، آجرنما، آجر سفالی، آجر نسوز، آجر سفال ده سوراخ، آجر فشاری، آجر دکوراتیو، آجر بتنی، آجر قزاقی، آجر لفتون، آجر جوش، نانو آجر، آجر ماسه آهکی است که براساس کیفیت نیز به سه دسته درجه یک، درجه دو و درجه سه تقسیم می‌شوند.
۳. آجرنما چیست؟
این آجر نما از آن انواع آجر است که برای نمای ساختمان کاربرد بسیاری دارد و در برابر حرارت، رطوبت، گرما و سرما مقاوم است. از انواع آجر نما می‌توان به آجرهای نسوز اشاره کرد که ویژگی‌های خاص خود را دارند.
۴. آجر قزاقی چیست؟
از قدیمی‌ترین و کهن‌ترین انواع آجر می‌توان آجر قزاقی را نام برد که ساخت آن به دوره ساسانی بازمی‌گردد. رنگ‌های گلبهی، قرمز و پیازی تنوع فراوانی به این آجر داده است. کاربرد آن نیز بیشتر در ساختمان‌های قدیمی و سنتی است. قیمت این محصول نیز با توجه به ابعاد و خصوصیات دیگر متفاوت خواهد بود.
۵. انواع دسته‌بندی آجرها براساس کیفیت کدام‌اند؟
آجر درجه یک: هیچ گونه شن، سنگریزه و ماسه در آن بکار نرفته، به خوبی پخته شده و مقاومت بسیار بالایی از خود نشان می‌دهند. سایز استاندارد و یک شکل و یکدست بودن از ویژگی‌های خاص این آجر است
آجر درجه دو: شکل منظم، سایز استاندارد، دو رنگ قرمز و زرد، پخت مناسب و خوب، جذب کم آب، مقاومت خوب از ویژگی‌های آجر با کیفیت درجه دو است.
آجر درجه سه: شکل و نظم خاصی ندارد، رنگ آن قرمز کم رنگ است، در برابر اشیاء تیز و خراش خوردن مقاومتی ندارد.